ფრჩხილები (პუნქტუაცია)
ფრჩხილები ( [ ], ( ), { }, ⟨ ⟩ ) — პუნქტუაციის წყვილი ნიშანი, რომელიც გამოიყენება სხვადასხვა სფეროში.
კოდების ცხრილი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მახასიათებლები | მარცხენა მრგვალი ფრჩხილი |
მარჯვენა მრგვალი ფრჩხილი |
მარცხენა კვადრატ. ფრჩხილი |
მარჯვენა კვადრატ. ფრჩხილი |
მარცხენა ნაკვთურა ფრჩხილი |
მარჯვენა ნაკვთურა ფრჩხილი |
მარცხენა კუთხური ფრჩხილი |
მარჯვენა კუთხური ფრჩხილი | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
გამოსახულება | ( | ) | [ | ] | { | } | ⟨ | ⟩ | |
უნიკოდი | სახელწოდება | left parenthesis | right parenthesis | left square bracket | right square bracket | left curly bracket | right curly bracket | mathematical left angle bracket |
mathematical right angle bracket |
კოდი | U+0028
|
U+0029
|
U+005B
|
U+005D
|
U+007B
|
U+007D
|
U+27E8
|
U+27E9
| |
HTML | ათობითი | (
|
)
|
[
|
]
|
{
|
}
|
⟨
|
⟩
|
თექვსმეტობთი | (
|
)
|
[
|
]
|
{
|
}
|
⟨
|
⟩
|
- მრგვალი ( ) ფრჩხილები — ფრჩხილების ნაირსახეობა. მრგვალ ფრჩხილებში ჩასმულია ისეთი სიტყვა, რომელიც განმარტავს ან აზუსტებს სხვა სიტყვის მნიშვნელობას.
- კვადრატული [ ] ფრჩხილები — ფრჩხილების ნაირსახეობა. ბეჭდვითი ნაწარმოების აღწერისას მათში სვამენ იმ ბიბლიოგრაფიულ ცნობებს, რომლებიც თავფურცელზე არ არის, არც წიგნის სხვა ნაწილებშია მითითებული და კატალოგიზატორის მიერ გარეშე წყაროებიდანაა დამატებული[1].
- ნაკვთური { } ფრჩხილები — ფრჩხილების ნაირსახეობა. ჩვეულებრივ იხმარება მათემატიკურ ფორმულებში[2].
- კუთხური ⟨ ⟩ ფრჩხილები — ფრჩხილების ნაირსახეობა. გამოიყენება მათემატიკაში, ფიზიკაში, ტექსტოლოგიასა და ენათმეცნიერებაში[3].
მათემატიკაში კუთხური ნიშნებით გამოისახება სკალარული ნამრავლი წინაგიბრილტურ სივრცეში, მაგალითად:
კვანტურ მექანიკაში კუთხური ფრჩხილები გამოიყენება კვანტური მდგომარეობისა და მატრიცული ელემენტების გამოსახატავად, მაგალითად:
(კეტ-ვექტორი) და (ბრა-ვექტორი), ასევე და
ფიზიკაში კუთხური ფრჩხილებით ასევე გამოიხატება გასაშუალება, მაგალითად:
.
ტექსტოლოგიაში — .
ენათმეცნიერებაში ტეხილი ფრჩხილებით აღნიშნავენ გრაფემებს, მაგალითად «ფონემა /a/ გამოისახება ასო ⟨а⟩».
როგორც წესი მარცნიდან მარჯვნივ წერისას ფრჩხილები იხსნება მარცხენა ნიშნით, ხოლო იხურება იდენტური მარჯვენა ნიშნით.
სხვა ნიშნები გამხსნელ-დამხურავი ფუნქციით[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
არსებობს ფრჩხილები ისეთი ნიშნები, რომლებშიც გამხსნელი და დამხურავი ნიშნები იდენტური არიან, მაგალითად:
მახასიათებლები | მარცხენა მრგვალი ფრჩხილი |
მარჯვენა მრგვალი ფრჩხილი |
მარცხენა კვადრატ. ფრჩხილი | |
---|---|---|---|---|
გამოსახულება | / | | | ‖ | |
უნიკოდი | სახელწოდება | solidus | vertical line | double vertical line |
კოდი | U+002F
|
U+007C
|
U+2016
| |
HTML | ათობითი | /
|
|
|
‖
|
თექვსმეტობთი | /
|
|
|
‖
|
დახრილი ნიშნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დახრილი / / ნიშნები, პროგრამირებაში (C და მრავალ სხვა ენაში) დამატებით ნიშნებათან ერთად «*» მიუთითებენ ტექსტის დაწყება-დასასრულს:
/* C ენაზე ჩაწერილი კომენტარები */
JavaScript-ში დახრილი ნიშნები აღნიშნავენ რეგულარულ გამოსახულებას:
var regular = /[a-z]+/;
ზოგჯერ, ტექსტის წერისას ხელმოსაწერი ადგილის გვერდზე დახრილი ნიშნებში იწერება სახელი და გვარი ხელმომწერის იდენტიფიცირებისათვის.
მაგალითად:
ხელმოწერა …. /ჭავჭავაძე ი./
სწორი ნიშნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სწორი | | ნიშნები გამოიყენება მათემატიკაში მატრიცის განმსაზღვრელის, რიცხვის ან ვექტორის მოდულის გამოსახატავად.
მაგალითად:
ორმაგი სწორი ნიშანი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ორმაგი სწორი ‖ ‖ ნიშანი გამოიყენება მათემატიკაში, ფიზიკაში, ქიმიასა და სხვა მეცნიერებებში, ფორმულებში პრიორიტეტების გამოსახატავად.
მაგალითად:
სხვა გამოყენება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ფრჩხილების სხვადასხვა ნიშანი ასევე გამოიყენება სიცილაკების წერისას, მაგალითად: :)
ან :-)
.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 8, თბ., 1984. — გვ. 231.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Graphemica — (
- Graphemica — )
- Graphemica — [
- Graphemica — ]
- Graphemica — {
- Graphemica — }
- Graphemica — ⟨
- Graphemica — ⟩